230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja i nie tylko.

29.04.2021 |  Bożena Kiełbowicz

Zbliża się weekend, kiedy to obchodzić będziemy 3 majowe święta : 1 maja – Święto Pracy (Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy), także rocznica przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, 2 maja – Święto Flagi, a także Dzień Polonii i Polaków za Granicą oraz 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja (Święto Konstytucji 3 maja). Szczególnie ważny będzie w tym roku dzień 3 maja, nie tylko ze względu na sytuację pandemii, ale ze względu na 230. już rocznicę uchwalenia tego ważnego dla Polski aktu prawnego.

Pierwsza w Europie, druga na świecie, nowoczesna na owe czasy, pisana konstytucja była dowodem chęci stworzenia silnego państwa i jednocześnie politycznej odpowiedzialności wybitnych przedstawicieli społeczeństwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jak wtedy nazywano nasze państwo.

Uchwalił ją Sejm Czteroletni (1788-1792) w okresie panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Były to czasy rozkwitu polskiej kultury, podejmowania reform ustrojowych, ale też i trudnej sytuacji politycznej państwa, kiedy to sąsiadami Rzeczypospolitej były silne – Rosja, Austria i Prusy, zmierzające do osłabienia, a później wręcz do likwidacji państwa polskiego. Po I rozbiorze Polski (1772 r.) wśród patriotycznie nastawionych obywateli Rzeczypospolitej pojawiła się świadomość konieczności dokonania reform ustrojowych państwa i przywrócenia jego pełnej suwerenności. Uchwalona 3 maja konstytucja głosiła, że…”Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu”, co tamtych czasach było podejściem rewolucyjnym. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię konstytucyjną i dziedziczną, ograniczyła demokrację szlachecką, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty, zapewniła chłopom ochronę państwa, zniosła też formalnie liberum veto. Przywróciła nadzieję i poczucie odpowiedzialności za państwo. Niestety, dzieło Sejmu Czteroletniego obaliła konfederacja targowicka i zbrojna interwencja Rosji (1792), po której nastąpił II rozbiór Polski (1793). Wkrótce po III rozbiorze (1795) zlikwidowana została na okres ponad 100 lat Rzeczpospolita, państwo o wielowiekowych dziejach i bogatej kulturze. Mimo  upadku państwa konstytucja i sam sejm przyczyniły się do rozbudzenia patriotyzmu i poczucia obywatelskiego. Ustawa zasadnicza z 3 maja 1791 r. nadal pozostaje symbolem odważnego, nowatorskiego myślenia o kształcie Rzeczypospolitej.

Już dzisiaj o godz.11.00 na Zamku Królewskim w Warszawie odbędzie się uroczyste spotkanie  inaugurujące obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, otwierające także wystawę „Polskie elity a upadek Rzeczypospolitej. 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja”. Wydarzenie to będzie można śledzić na zamkowym stronach – Facebook oraz Youtube. Będzie ono miało charakter debaty na temat historycznego znaczenia Konstytucji 3 maja dla ówczesnej Polski. Zaprezentowana zostanie wtedy także moneta okolicznościowa Narodowego Banku Polskiego.

https://www.youtube.com/watch?v=cZlf8E-QryU

Patriotyczną wymowę świąt 2 i 3 maja możemy podkreślić poprzez wywieszenie naszej flagi państwowej. Warto pamiętać o przestrzeganiu  zasad jej umieszczania.

O fladze – informacje o naszej fladze

Znaczenie majowych świąt przybliży nam prezentacja Pana Nauczanki,

zaś dzieło Konstytucji 3 maja, ciekawostki związane z najsłynniejszym przedstawieniem jej uchwalenia, czyli obrazem Jana Matejki oraz samym Zamkiem Królewskim w Warszawie – poniższe filmy.

https://www.youtube.com/watch?v=nBR1krjJo9Q

 

Zapraszam.